woensdag 18 januari 2017

De kleine anti-prutplotchecklijst

Goed, je hebt met een hoop bloed, zweet en dagdromen een plot aan elkaar weten te lijmen, of in ieder geval iets wat in die richting neigt. Go you! Maar wat nu? Hoe weet je nou dat het goed is, en niet alsnog prut? Niet gevreesd, vriend, want hier is een achtdelige checklijst waarmee de allergrootste blunders voorkomen zouden moeten kunnen worden (en dat zijn vijf werkwoorden achter elkaar, dus dan moet het wel werken). Als je geen plotter bent, kan dit ook gebruikt worden als richtlijn bij de eerste editing rondes.

---

1) Je hebt een begin, een midden en een eind. Let erop dat dit niet per se betekent dat je ook bij dat begin moet beginnen met vertellen! Je kunt het best omgooien. Je mag het begin van de gebeurtenissen overslaan en dat later pas duidelijk laten worden, als dat voor extra spanning zorgt, maar achter de schermen is deze structuur wel nodig. Zorg dat je dit voor jezelf op papier kunt zetten, al is het maar in drie zinnetjes.

2) Je verhaal is niet volkomen doelloos. Het is prima als je geen enorm complex plot hebt vol twists en wendingen en diepe boodschappen aan je lezers. Dat hoeft helemaal niet altijd, want veel mensen hebben lievelingsverhalen die veel simpeler in elkaar zitten dan dat. Zorg alleen wel dat je verhaal naar íéts toewerkt, want anders zullen je lezers zich achteraf verraden voelen omdat ze zoveel tijd hebben geïnvesteerd in een reis die ze ergens in the middle of nowhere heeft gedropt. Survivalen kan best leuk zijn, maar het is niet de bedoeling dat je verhaal voelt alsof mensen mos van bomen moeten schrapen om iets te kunnen eten.

3) Je hebt niet duizend verhaallijnen die door elkaar heen lopen. Het zijn er ook geen negenhonderdnegenennegentig. Ook niet nog weer één minder dan dat, want dat is nog steeds te veel. Subplots zijn goed en kunnen heel veel aan je verhaal toevoegen, maar tenzij je graag een verhaal wílt schrijven met de lengte van de complete Rad des Tijds serie van Robert Jordan (zo’n 3.304.000 woorden), raad ik toch aan jezelf een beetje in te tomen als het te veel verschillende kanten op lijkt te gaan.

4) Je hebt geen onafgemaakte verhaallijnen los rondbungelen. Dat is gevaarlijk! Iemand zou erover kunnen struikelen en zijn nek breken, en dan is er ook iets afgemaakt, maar mogelijk niet dat wat je wilde.

5) De ene gebeurtenis volgt logisch op de andere. Plottwists zijn geweldig, maar je wilt graag dat het een twist is die je lezer een “wauw, dat had ik niet zien aankomen”-gevoel geeft, niet alleen “wat, waar kwam dat nou weer vandaan?” Let er altijd op dat je personages logische stappen zetten, en dat wat je ze wílt laten doen uit plotoverwegingen, ook echt past bij wat ze werkelijk zouden doen in die situatie.

6) Je draait niet rond in cirkeltjes. Dit wil zeggen dat je personage niet net een probleem heeft overwonnen alleen om weer exact hetzelfde probleem tegen te komen (tenzij dat juist je bedoeling is en het een punt heeft!). Cirkels zijn heel leuke figuren (al zijn vierkanten natuurlijk stukken cooler, laten we eerlijk zijn), maar lezers kunnen er nogal duizelig van worden.

7) Je hebt niet exact het plot van een bekende YA-serie overgenomen. Dit geldt natuurlijk niet als je fanfiction schrijft, want dat is een heel andere situatie. Buiten fanfic is dit echter wel iets om een klein beetje in de gaten te houden, want hoewel het welbekend is dat niets ooit volkomen origineel zal zijn, wil dat niet zeggen dat je alle hoop maar gewoon moet opgeven (of dat beroemde schrijvers je niet zullen aanklagen als je hun verhaal plagieert).

8) Het verhaal interesseert je. Je kunt al deze stappen wel toepassen, maar als je er vervolgens achterkomt dat je het perfecte verhaal hebt geplot, maar het jou eigenlijk geen rond object kan schelen, is het het toch waard nog eens te heroverwegen of je er niet iets van kunt maken wat leuker is voor jezelf. Jouw mening is de enige die telt (wat dit betreft, dan; er zijn situaties in het leven waar je toch enigszins naar anderen zult moeten luisteren, zoals wanneer de caissière je vertelt dat je niet de winkel uit mag voordat je hebt betaald, of als een politieagent je vriendelijk vraagt om niet naakt de vogeltjesdans te doen in het openbaar).

---

Als je al deze punten kunt afvinken, zit je waarschijnlijk op de goede weg. Wat zijn grote, algemene plotdingen waarvan jij nog weleens bang bent dat je ermee de mist in gaat?


> Vorige bericht: Waarom heb ik zoveel lepels in mijn verhalen?
> Volgende bericht: (Nog onbekend, op dit punt)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten