zondag 5 februari 2017

De enige manier om schrijven écht fout te doen



Er zijn tientallen, misschien wel honderden kleine en wat grotere adviezen te bedenken die je beginnende schrijvers mee zou kunnen geven. Die kennis is (soms) heel waardevol. Toch is het uiteindelijk allemaal ondergeschikt aan iets anders: er is eigenlijk maar één manier om schrijven écht fout te doen, en ik ben er erg goed in. Maar wat is het dan? Wat is dit geheim, deze niet-hack die je absoluut moet ontwijken? Wat is hetgeen waar ik zo onbedoeld zo getalenteerd in ben?


---

Het antwoord op al die vragen: niet schrijven.

Ik weet het, flauw, erg flauw, en nogal voor de hand liggend. Het is echter verraderlijk gemakkelijk om toch in dit gat te vallen, soms, zelfs al staat het duidelijk aangegeven op de kaart en ben je volkomen van plan om er met een wijde boog omheen te lopen. Schrijven, ondanks het feit dat het voor veel mensen een ontspannende hobby is, kost namelijk moeite. Er gaat tijd en werk in zitten en je moet zorgen dat het enigszins klopt, en dat personage A niet in de eerste scène een blondine is en in de tweede een brunette (tenzij dat opzet was omdat je personage haar haar heeft geverfd). Dat is niet altijd gemakkelijk. Het is oké als het zelfs een tijdje heel erg moeilijk lijkt.

Wat niet oké is, is het dan maar helemaal op te geven. Uitstel is toegestaan; afstel niet. Uiteindelijk kun je namelijk niet beter worden als je het nooit doet, hoeveel theorie je ook leest. Veel dingen voelen misschien een beetje zoals fietsen, maar dat is een nogal valse vergelijking in dit geval. Fietsen, voor de meeste mensen, is iets wat ze één keer leren. Balans houden en de pedalen bewegen, af en toe je stuur draaien zodat je niet tegen een boom op rijdt, en je zit helemaal goed. Op dat punt heb je een plafond bereikt. Je zult waarschijnlijk nooit beter worden in fietsen dan je al bent, want er zijn geen hogere niveaus dan dat voor de hobbyfietser. Voor een creatief streven is dat plafond er niet. Iedere keer dat je creatief fietst (schrijft) word je een beetje beter in creatief fietsen (schrijven), zelfs als je het zelf misschien niet onmiddellijk kunt merken door hoe geleidelijk het gaat.

En dan is er nog de laatste, maar misschien wel meest belangrijke reden om te blijven oefenen: het is beter om iets te hebben wat imperfect, maar af is, dan iets te hebben wat niet bestaat, maar in je hoofd altijd perfect blijft. Dat laatste voelt misschien prettiger. Het is definitief veiliger, voor zowel de personages waar je zo aan gehecht bent, als je half uitgewerkte, in je dromen netjes ingevulde plot en je eigen schrijversego. Maar met veilig kom je nergens, wat dit betreft. Het is soms heel hard nodig om zonder parachute uit het vliegtuig te springen (metaforisch, niet letterlijk, alsjeblieft niet letterlijk), want anders kun je nooit leren vliegen (dit is waarom het niet letterlijk moet; de meeste mensen zijn hier niet zo goed in zonder hulpmiddelen).

En zelfs als het niet voelt alsof je vliegt, zelfs als het meer lijkt alsof je met honderd kilometer per uur een steeds diepere afgrond in crasht, heb je die ervaring daarna wel. Je hebt dat verhaal geschreven, of het nou een prachtige Boeing 747 of een Titanic blijkt te zijn, en dat is heel veel waard. Het bestaat! Jij hebt het gemaakt. Dat is immers wat schrijven inhoudt, dingen maken vanuit niets, zodat andere mensen die dingen kunnen lezen en zien. Goede dingen maken is de volgende stap, waar je vanzelf op zult uitkomen als je maar doorzet. Je kunt het, jonge Shakespeare.

---

Ik zal dit afsluiten met een erg relevante, naar mijn mening erg goed gevonden quote, waarvan niemand precies weet van wie hij komt:

“In theorie is er geen verschil tussen theorie en praktijk. In de praktijk wel.”
      - Yogi Berra (Amerikaanse honkbalspeler die onder andere ook de vader is van de wijze woorden “Always go to other people’s funerals, otherwise they won't go to yours”) OF Johannes L. A. van de Snepscheut (computerwetenschapper en man met een achternaam die klinkt alsof ik hem hier ter plekke heb verzonnen, al zweer ik dat het niet zo is)

tl; dr: Alles is goed, als je het maar doet. Dat rijmt, dus dan moet het wel waar zijn. Mijn vraag van vandaag (nog meer poëzie, hoe vind je die): wanneer is de laatste keer dat jij hebt geschreven?


Volgende bericht: (Komt woensdag!)



2 opmerkingen: